Beste leden en kiezers van de ChristenUnie, beste stadsgenoten!

Met deze brief doen wij verslag van de verkiezingen en het proces van coalitievorming.

De verkiezingen

Op woensdag 21 maart vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. We kregen ruim 300 stemmen meer dan in 2014. Het is zelfs het beste resultaat tot nu toe van onze partij in Maassluis! Geheel zelfstandig hebben we nu twee zetels.

De verkenner/informateur

We zijn blij met de keuze van het CDA voor het aanstellen van een informateur en dat de griffier aanwezig was bij de gesprekken. Dit was eerder niet het geval, dus zijn we blij met deze ontwikkeling.

Betekenis van de uitslag / aanzet voor nieuwe coalitie

Na de verkiezingen heeft de informateur gesprekken gevoerd met alle partijen. Hier is de betekenis van de uitslag besproken. Het CDA en de ChristenUnie hebben stemmen gewonnen. Er hebben geen hele grote verschuivingen plaatsgevonden. In de pers wordt dit door sommige politici uitgelegd als steun voor het beleid van de coalitie (CDA, PvdA en VVD) van de afgelopen jaren. Dit is naar onze mening te kort door de bocht. De VVD en PvdA verliezen beiden stemmen. Zonder restzetel zou de VVD uitkomen op 3 zetels net als de PvdA nu. Aan de vorige coalitie is nu D66 toegevoegd als partner, die als kleinste partij uit de verkiezingen is gekomen met een stevig verlies ten opzichte van 2014.

Tijdens het eerste verkennende gesprek werd gevraagd naar wat realistische coalities zouden zijn. Mogelijk heeft die specifieke verkennende vraag de basis gelegd voor de huidige combinatie van CDA, VVD, PvdA en D66. Want wanneer de vraag zou zijn geformuleerd als welke coalities op basis van de verkiezingsuitslag onderzocht zouden moeten worden, dan zou D66 niet direct in beeld zijn gekomen. D66 heeft zich in de afgelopen jaren hulpvaardig opgesteld richting de coalitie.

Een andere verklaring zou kunnen zijn dat de huidige coalitie niet heeft gekeken naar stemmenwinst of -verlies, maar enkel naar het uiteindelijke aantal zetels. Dit scenario is voor ons onbegrijpelijk en geeft de Maassluizers niet het vertrouwen dat iedere stem ertoe doet. Het scenario met de ChristenUnie als vierde partij is niet in beeld geweest. Dat is spijtig, maar helaas de politieke werkelijkheid.

Verzoek ChristenUnie om pas op de plaats te maken

In ons derde gesprek met de informateur hebben we een dringend verzoek gedaan om pas op de plaats te maken in de verkennende fase. Vanaf het eerste gesprek werd naar onze mening (en naar de mening van andere partijen) te snel voorgesorteerd op een coalitie van CDA, VVD, PvdA en D66.

Er is geen ruimte genomen om andere opties gedegen te bestuderen. De eerste keuze van de partijen CDA, VVD en PvdA is als richtinggevend overgenomen. Waarschuwende signalen vanuit andere partijen werden hierbij afgedaan als “verwachtingsmanagement” waardoor een open gesprek onmogelijk was. Hierdoor is helaas weer een tweedeling ontstaan binnen de gemeenteraad. En dat betreuren we. Juist omdat we weten vanuit het stemresultaat van de landelijke verkiezingen dat er een grote uitdaging ligt om tweedeling in de samenleving tegen te gaan. Een goed voorbeeld begint in de gemeenteraad!

Hoe nu verder

In de gesprekken met de informateur hebben we een aantal zaken steeds aangegeven:

• Wanneer het CDA een basiscoalitie wil vormen met VVD en PvdA, dan is dit een coalitie van 1 winnaar met 2 verliezers. Wij vinden dit alleen realistisch wanneer vooraf input wordt gevraagd van de raad en een concept coalitieakkoord ter consultatie wordt voorgelegd aan betrokken organisaties uit de stad. Denk bijvoorbeeld aan bewonersorganisaties en adviescommissies. Dit geldt helemaal nu D66 aan deze basiscoalitie is toegevoegd.
• Daarnaast is het belangrijk dat een coalitieakkoord op hoofdlijnen wordt opgesteld. Alleen principiële zaken vastleggen en ruimte laten voor open discussies rond onderwerpen die niet direct deel uitmaken van de cruciale eigen speerpunten. Dat zorgt ervoor dat er meer ruimte is voor open discussies in de raad.
• Nieuwe wethouders moeten een breed draagvlak hebben in de raad. Bij voorkeur zouden we willen werken met een vertrouwenscommissie. Kwaliteit staat boven politieke achtergrond!
• Vanuit ons verkiezingsprogramma zou het onze voorkeur zijn geweest om te komen tot een raadsbreed akkoord. Maar dat was geen realistische optie omdat een dergelijke werkwijze dan vanaf dag 1 ingezet had moeten worden. Datzelfde geldt voor een “duidingsdebat” en rapportage van het eindverslag van de informateur in een openbare bijeenkomst. Dit hebben we aangedragen bij de informateur, maar verdere uitwerking daarvan zou ingezet moeten worden door het CDA als leidende partij.
• Als ChristenUnie moeten we nu afwachten hoe de beoogde coalitie haar coalitieakkoord gaat vormgeven. Hopelijk wordt het een akkoord waarbij veel ruimte wordt geboden aan alle partijen in de gemeenteraad en dat de inwoners/organisaties van Maassluis kunnen meespreken over dit akkoord.
• De ChristenUnie heeft op basis van haar grote inzet voor velen in de afgelopen 4 jaar en na een gedegen campagne op eigen kracht 2 zetels behaald. De kiezer mag dan ook van ons verwachten dat wij de komende 4 jaar ons volledig zullen inzetten om de speerpunten uit ons verkiezingsprogramma, die wij ook hebben meegegeven aan de informateur, waar te maken.

Fractie ChristenUnie Maassluis

John Dolstra, Klarie Oosterman-Feenstra, Marian de Jong-Klein, Leo van der Wel, Johan Bruintjes